ΟΙΚΟΛΟΓΙΚΑ ΡΟΔΙΑΚΑ

Μετά την απαραίτητη καλοκαιρινή διακοπή τα Οικολογικά Ροδιακά επιστρέφουν ξεκινώντας σήμερα με ένα κείμενο του Φορέα Διαχείρισης Καρπάθου Σαρίας για τα μεταναστευτικά πουλιά και τις δράσεις του Φορέα με την ευκαιρία της Ευρωπαϊκής Γιορτής των Πουλιών 2013.

Η Ευρωπαϊκή Γιορτή των Πουλιών 2013 που θα πραγματοποιηθεί στην Κάρπαθο διοργανώνεται από το Φορέα Διαχείρισης Καρπάθου – Σαρίας και την Ελληνική Ορνιθολογική Εταιρεία.

Οι εκδηλώσεις της Ευρωπαϊκής Γιορτής των Πουλιών 2013 στην Κάρπαθο, οι οποίες συντονίζονται από το Φορέα Διαχείρισης Καρπάθου – Σαρίας, είναι οι ακόλουθες:
1) Παρατήρηση πουλιών με τηλεσκόπιο και κιάλια στην περιοχή της Αυλώνας την Κυριακή 6 Οκτωβρίου 2013 και ώρα 10-12 π.μ.
2) Περιβαλλοντικό εργαστήρι με κατασκευές και παιχνίδια για τους μαθητές του Δημοτικού Σχολείου Απερίου τη Δευτέρα 7 Οκτωβρίου 2013 και ώρα 10-12 π.μ.

Μετανάστευση

Κάθε χρόνο εκατομμύρια πουλιά ξεκινούν για το μακρύ δρόμο της μετανάστευσης. Ξεπερνώντας τα διασυνοριακά φράγματα, ταξιδεύουν για απομακρυσμένους προορισμούς που θα τους εξασφαλίσουν τις κατάλληλες συνθήκες διαβίωσης. Κάθε μακρινό ταξίδι συνδυάζεται και με ενδιάμεσες στάσεις ξεκούρασης και ανεύρεσης τροφής. Τα διάσπαρτα νησιά και νησίδες του Αιγαίου Πελάγους λειτουργούν ως εξαιρετικής σημασίας ενδιάμεσους σταθμούς για τα μεταναστευτικά πουλιά. Ιδιαίτερα τα Δωδεκάνησα, τα οποία βρίσκονται πάνω σε κύρια μεταναστευτική διαδρομή των πουλιών από και προς την Αφρική, αποτελούν την πρώτη στάση των ταλαιπωρημένων ταξιδιωτών μετά τη διάσχιση της Μεσογείου. Καλαμόκιρκοι, σφηκιάρηδες, τσικνιάδες, τσαλαπετεινοί και πλήθος άλλων πουλιών κάνουν εμφανή την παρουσία τους κατά τη μεταναστευτική περίοδο.

Μεταναστευτικοί Διάδρομοι στην Ελλάδα

Σημασία της ευρύτερης περιοχής για τη μετανάστευση

Στην ευρύτερη περιοχή αναπαράγεται ένας σημαντικός αριθμός μεταναστευτικών πουλιών, γεγονός που οφείλεται στη γεωγραφική της θέση και στη μεγάλη ποικιλία βιοτόπων που διαθέτει.

Λευκοτσικνιάς- φωτ. Α. Καραμανλίδης

Οι απομονωμένες νησίδες και οι απόκρημνες βραχώδεις ακτές παρέχουν θέσεις φωλιάσματος για θαλασσοπούλια όπως ο Αιγαιόγλαρος (Larus audouinii) και ο Αρτέμης (Calonectris diomedea) καθώς και για αρπακτικά όπως ο Μαυροπετρίτης (Falco eleonorae). Συγκεκριμένα, οι Μαυροπετρίτες φτιάχνουν τις αποικίες τους εκμεταλλευόμενοι τα καλά περάσματα των μεταναστευτικών μικρόπουλων, καθότι αυτά αποτελούν την κύρια πηγή τροφής των νεοσσών.

Σταχτοτσικνιάδες- από αρχείο ΦΔΚΣ

Ο Φορέας Διαχείρισης Καρπάθου – Σαρίας, στο πλαίσιο υλοποίησης του «Προγράμματος Παρακολούθησης Ειδών και Οικοτόπων της Προστατευόμενης Περιοχής Καρπάθου – Σαρίας», απογράφει τον αναπαραγόμενο πληθυσμό του Μαυροπετρίτη και του Αρτέμη, εντοπίζει τις θέσεις φωλιάσματος και παρακολουθεί τις προσβάσιμες φωλιές για την εκτίμηση της αναπαραγωγικής επιτυχίας.

Χωραφοσπουργίτης – από το αρχείο ΦΔΚΣ

Στην Κάρπαθο μεγάλη σημασία για τα μεταναστευτικά πουλιά (τροφοληψία, θέσεις φωλιάσματος, ανάπαυση) έχουν τα φρυγανικά τοπία, οι θαμνότοποι, το δάσος τραχείας πεύκης και ο εποχιακός υγρότοπος του Τριστόμου. Επιπλέον, το αγροτικό τοπίο της Αυλώνας, με τις παραδοσιακές καλλιέργειες, υποστηρίζει πολλά μικρόπουλα και μεταναστευτικά πουλιά, παρέχοντάς τους ποικιλία χώρων για τροφή και κούρνιασμα.

Δακτυλιώσεις νεοσσών

Δακτυλιωμένος νεοσσός Falco eleonorae – από το αρχείο ΦΔΚΣ

Ο Φορέας Διαχείρισης Καρπάθου – Σαρίας, με σκοπό τη μελέτη των μετακινήσεων των πουλιών, πραγματοποίησε φέτος, για πρώτη φορά, δακτυλιώσεις σε νεοσσούς Μαυροπετρίτη. Στο πόδι των νεοσσών τοποθετήθηκε ένα μεταλλικό δακτυλίδι , το οποίο έχει χαραγμένο ένα μοναδικό αριθμό που συνιστά ένα είδος ταυτότητας για το καθένα. Η επανεύρευση των δακτυλιωμένων ατόμων μπορεί να μας παρέχει δεδομένα για τη μεταναστευτική τους διαδρομή, τις περιοχές διαχείμασης και τη φιλοπατρία.

Κίνδυνοι

Οι απειλές που αντιμετωπίζουν τα πουλιά οφείλονται κατά κύριο λόγο σε ανθρωπογενείς δραστηριότητες, όπως καταστροφή βιοτόπων, αλλαγή χρήσης γης, αυξανόμενη χρήση εντομοκτόνων και φυτοφαρμάκων, δηλητηριασμένα δολώματα, και εντατικό και παράνομο κυνήγι. Περιοχές ιδιαίτερης σημασίας για την αναπαραγωγή και διαχείμαση ειδών της άγριας πανίδας και των βιοτόπων τους έχουν χαρακτηριστεί ως Καταφύγια Άγριας Ζωής, στα οποία απαγορεύεται το κυνήγι.

Τσαλαπετεινός – από το αρχείο ΦΔΚΣ

Η Ελλάδα φέρει μεγάλη ευθύνη για την προστασία των μεταναστευτικών πουλιών καθώς φιλοξενεί μεγάλους πληθυσμούς ορισμένων ειδών, πολλά από τα οποία είναι απειλούμενα για εξαφάνιση.

Από το Φορέα Διαχείρισης Καρπάθου – Σαρίας,

oikologicarodiaka.wordpress.com